90% ของโรควัณโรคที่พบจะเป็นวัณโรคปอด โดยวัณโรค (Tuberculosis) เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากแบคทีเรียชนิดหนึ่งที่อยู่ในอากาศ และเข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจในอากาศจากละอองการไอ จาม จากผู้ป่วย การติดต่อส่วนใหญ่จะติดต่อจากคนสู่คน ทำให้ส่งผลต่อการติดเชื้อที่ปอด เนื่องจากแบคทีเรียที่ทำให้เกิดวัณโรคเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่มีอ๊อกซิเจน และเลือดจำนวนมาก นอกจากนี้เชื้อวัณโรคยังสามารถแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย เรียกว่า วัณโรคนอกปอด
วัณโรคปอด คืออะไร?
วัณโรคปอด (Tuberculosis,tubercle bacillus ) คือ โรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่ Mycobacterium tuberculosis เข้าโจมตี
ปอด เป็นโรคร้ายแรงกว่าชนิดอื่นๆถึงขั้นเสียชีวิตได้ แต่สามารถรักษาได้ หากได้รับการรักษาที่รวดเร็ว และปฏิบัติตามคำแนะนำของ
แพทย์อย่างเคร่งครัด
การรักษา
วัณโรคเป็นโรคที่สามารถรักษาได้ แต่กระบวนการรักษานั้นต้องใช้เวลานาน ประมาณ 6-9 เดือน แต่บางกรณีที่ติดเชื้อวัณโรครุนแรงอาจต้องใช้เวลานานถึง 2 ปีในการรักษา
ปัจจัยเสี่ยงของวัณโรคปอด
– ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก เนื่องมีภูมิต้านทานร่างกายที่ต่ำ
– อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยวัณโรค
– ผู้สูบบุหรี่
– ผู้ที่มีปัญหาหรือเป็นโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น โรคเอดส์
– ผู้ที่ขาดการตรวจสุขภาพ หรือไม่พบหมอเป็นประจำ เช่น คนจรจัด
– ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชนแออัด อากาศไม่ถ่ายเท หรือสภาพแวดล้อมที่มีผู้คนจำนวนมาก เช่น เรือนจำ
– ผู้ที่ใช้บางชนิดที่มีฤทธิ์กดภูมิต้านทาน เช่น ยาสเตียรอยด์ ยาเคมีบำบัดเบาหวาน
– อยู่รอบ ๆ คนที่มีเชื้อวัณโรค (เช่นระหว่างการเดินทางในต่างประเทศ)
อาการของวัณโรคปอด
ผู้ที่ได้รับเชื้อวัณโรคส่วนใหญ่มักจะไม่แสดงอาการ เรียกว่าวัณโรคแฝง มักจะแสดงอาการเมื่อภูมิคุ้มกันของร่างกายลดลง โดย
– มีอาการไอเรื้อรังเป็นสัปดาห์ หรือนานเป็นเดือน
– ไอเป็นเลือด หรือมีเลือดปนเสมหะ
– มีไข้ต่ำ เหงื่อออกมากเกินไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลากลางคืน
– อาการเจ็บหน้าอก
– น้ำหนักลด เบื่ออาหาร
– รู้สึกอ่อนเพลีย เมื่อยล้า
การป้องกันวัณโรคปอด
การป้องกันเชื้อวัณโรคเป็นสิ่งที่ทำได้ค่อนข้างยากโดยเฉพาะกับผู้ที่ทำงานในโรงพยาบาล สำนักงานแพทย์ เรือนจำ เป็นต้น ดังนั้นอาจสามารถป้องกันเชื้อวัณโรคในสถานที่เหล่านี้ได้โดย
– หลีกเลี่ยงการอยู่ในห้องปิดกับผู้ป่วยวัณโรคปอด ออกมาสูดอากาศนอกห้องพักผู้ป่วยสม่ำเสมอ
– สวมหน้ากากอนามัยทุกครั้ง แม้จะไม่ได้อยู่ในห้องผู้ป่วยวัณโรคก็ตาม
– บุคคลทั่วไปควรหลีกเลี่ยงชุมชนแออัด สถานที่ที่มีผู้คนพลุกพล่าน
– หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยโดยตรง
– เข้ารับการตรวจวัณโรคทันที หากสงสัยว่าได้รับเชื้อวัณโรค
วัณโรคปอดนอกจากจะสร้างความเสียหายในปอดระยะยาวแล้ว หากวัณโรคปอดแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ
เช่น ตับ สมอง หัวใจ อาจสร้างความเสียหายให้กับอวัยวะเหล่านี้อาจเป็นอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้