โรคไตอักเสบ หมายถึง การอักเสบของไตข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง อาจเกิดจากการ
ติดเชื้อจากทางเดินปัสสาวะขึ้นมาสู่ไต หรือเกิดจากความผิดปกติที่มีผลต่อไตซึ่งเป็นอวัยวะ
สำคัญ นอกจากนี้โรคไตอักเสบยังทำให้เกิดปัญหาเพิ่มขึ้น เช่น อาการบวมน้ำ เนื่องจากไต
ไม่สามารถทำงานได้อย่างปกติในการกำจัดน้ำออกจากร่างกาย ทำให้เกิดอาการบวมน้ำที่
เท้า ขา และมือ
อาการโรคไตอักเสบ
– ปัสสาวะบ่อย แต่น้ำปัสสาวะน้อยลง
– ปัสสาวะมีสีขุ่น หรือมีกลิ่น
– ปัสสาวะเป็นเลือด หรือมีเลือดปนในปัสสาวะอาจบ่งบอกถึงปัญหาที่เกิดขึ้นค่อนข้างรุนแรง อาการมีเลือดออกในปัสสาวะ
อาจเกิดจากปัญหาภายในระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก หรือส่วนอื่นๆ ของระบบ
ปัสสาวะโดยปัสสาวะอาจมีสีแดง สีคล้ำ หรือสีชมพู
– มีอาการบวมน้ำ
– มีอาการปวดบริเวณซี่โครง
โรคไตอักเสบ มี 3 ชนิดคือ
1. โรคไตอักเสบลูปัส (Lupus Nephritis) ร้อยละ 60 ของผู้ป่วยโรคลูปัส มักจะเกิดภาวะไตอักเสบตามมา
เรียกว่า โรคไตอักลูปัส(Lupus Nephritis) เมื่อไตมีการอักเสบจะทำให้ไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ และอาจทำให้
เกิดการรั่วไหลของโปรตีน ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาโรคไตอักเสบลูปัสสามารถนำไปสู่ภาวะไตล้มเหลว
อาการของโรคไตอักเสบที่เกิดจากโรคลูปัส
– น้ำหนักเพิ่มขึ้น, อ้วนขึ้น
– ความดันโลหิตสูง
– ปัสสาวะเป็นฟอง
– ต้องปัสสาวะในช่วงเวลากลางคืน
– ปัสสาวะสีเข้ม
2. ไตอักเสบเฉียบพลัน (Acute Nephritis) แบ่งเป็นหลายชนิดคือ กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน และเซลล์ในไต
อักเสบ และหน่วยไตอักเสบเฉียบพลัน ภาวะไตอักเสบที่เกิดจากสาเหตุนี้มักเกิดจากการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
ไม่ว่าจะเป็น ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ ทางเดินปัสสาวะ ช่องคลอด ซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เมื่อแบคทีเรีย
มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ ก็จะทำให้แบคทีเรียนั้นเดินทางขึ้นไปสู่ไต ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ไต และทำให้อักเสบได้
อาการของไตอักเสบเฉียบพลัน
– รู้สึกแสบร้อน หรือเจ็บขณะปัสสาวะ
– ปัสสาะวะขาวขุ่นมาก
– อาจมีเลือดหรือหนองปนอยู่ในปัสสาวะ
– มีไข้ (เป็นลักษณะเฉพาะของไตอักเสบชนิดเฉียบพลัน หากเป็นไตอักเสบชนิดไม่เฉียบพลันจะไม่มีไข้)
– อาเจียน
– อาการบวมที่ใบหน้า ขา และเท้า
– มีอาการปวดในช่องท้อง หรือบริเวณซี่โครง
3. โรคไตอักเสบที่เกิดจากพันธุกรรม(Hereditary Nephritis) เป็นโรคไตที่เกิดจากพันธุกรรมที่แตกต่าง
จากโรคไตอักเสบอื่นๆ ด้วยอาการปัสสาวะเป็นเลือด หรือมีเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ การทำงานของไตบกพร่อง ประสาท
หูเสื่อม และความผิดปกติเกี่ยวกับสายตา สาเหตุของการเกิดโรคไตอักเสบที่เกิดจากพันธุกรรมเกิดจากการกลายพันธ์
ของยีนชนิด IV collagen
อาการของไตอักเสบที่เกิดจากพันธุกรรม
– มีเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ (Hematuria)
– มีโปรตีนในปัสสาวะ
– ไตทำงานบกพร่อง และไตล้มเหลวในที่สุด
กลุ่มเสี่ยงโรคไตอักเสบ
โรคไตอักเสบสามารถเกิดขึ้นได้ทุกเพศทุกวัย แต่จะพบมากในเพศหญิง เนื่องจากท่อปัสสาวะของผู้หญิงจะ
สั้นกว่าผู้ชาย ทำให้ง่ายต่อการติดเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในกระเพาะปัสสาวะขึ้นไปสู่ไต ผู้ที่มีอายุน้อยมีความ
เสี่ยงมากกว่าวัยอื่นๆ เพราะมีแนวโน้มที่จะมีเพศสัมพันธ์ และมีเพศสัมพันธ์บ่อย ทำให้เพิ่มโอกาสในการติดเชื้อ
ที่ไต นอกจากนี้เด็กเล็กที่เกิดมาพร้อมกับความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ หรือที่เรียกว่า โรคปัสสาวะไหล
ย้อนกลับ (Vesico-ureteric reflux) ก็มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อทำให้ไตอักเสบ เพราะมีการไหลของปัสสาวะจาก
กระเพาะปัสสาวะไปถึงไตได้
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะไตอักเสบ
– ประวัติครอบครัวเป็นโรคไต และการติดเชื้อ
– มีโรคระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เช่นโรคลูปัส
– การใช้ยาปฏิชีวนะ หรือยาแก้ปวดมากเกินไป
– เคยผ่าตัดเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ
การป้องกัน และหลีกเลี่ยงภาวะไตอักเสบ
– การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่เหมาะสม
– การดื่มน้ำมาก ๆ กระเพาะปัสสาวะสะอาด มีแบคทีเรียน้อยลง ทำให้ไม่มีการสะสมของแบคทีเรีย
– ไม่รอให้ปวดปัสสาวะมากๆ เพราะจะทำให้แบคทีเรียในกระเพาะปัสสาวะมีจำนวนมากขึ้น
– ลดการรับประทานอาหารรสเค็ม และอาหารแปรรูปที่มีเกลือแฝงอยู่ ไม่ว่าจะเป็น แฮม ไส้กรอก ขนมขบเคี้ยวต่างๆ
– การควบคุมความดันโลหิตสูง ซึ่งช่วยลดโอกาสในการเกิดความเสียหายต่อไตจากความดันโลหิตสูง
– ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด สามารถช่วยป้องกันโรคไตที่เกิดจากโรคเบาหวาน